Konsellu Fini Nasionál Planu Lansa Fini Variedade Sanulu

Estrela inativaEstrela inativaEstrela inativaEstrela inativaEstrela inativa
 

Dili- 6/10/2023.Membru Konsellu Fini Nasionál hamutuk ema nain 21 hala’o enkontru hodi haree planu  atu bele lansa tan Fini ho Variedade oin ha’at maka hanesan, fini Duahaen, koto badak, Batar no Ai-Farina  atu bele distribui ba agrikultór sira iha Timor, iha enkontru ne’e Senior Tekniku Profesionál Gil Rangel entrega mós Draft kona-ba Politika Fini nian ba Prezidente Fini Nasionál ou Ministro MAPPF Marcos da Cruz. Enkontru ne’e hala’o iha uma adat MAPPF Komoro.

Iha entrevista Ministro MAPPF, Eng. Marcos da Cruz esplika, Konsellu Fini Nasionál hamutuk ho MAPPF hala’o enkontru hodi deside konaba Variedade fini sira ne’ebe tuir planu sei lansa ba Agrikultór sira atu kuda iha  rai laran. enkontru ne’e lidera husi MAPPF ho nia membru hamutuk 21, Organizasaun Noun Govermental balun no mos parte igreja mos involve hotu iha dezenvolvimentu Fini, Fini ida hanaran Fini Fundasaun no mos Fini Sertifikadu hafoin mai iha Fini Comersial.

“Agora dadauk ita atu lansa tan Fini ho variedade ha’at maka hanesan; hare, Duhaen, batar no koto badak. Iha konsellu ne’e maka sei deside naran ba fini nebe iha produtu oin ha’at maibe nia variadade iha (10). Durante ne’e peskizadór husi Dirasaun Nasinál Peskiza halo ona Peskiza ba fini hirak ne’e durante tempu naruk,tanba ne’e tempu ona atu  halo lansamentu  kona ba fini hirak ne’e .” Katak Ministro MAPPF

Nia akresenta, Fini hirak ne’ebe durante ne’e distribui ona maka hanesan; hare nakroman, batar noi mutin, ai-farina fo ba populasun sira atu bele kuda iha sira nian natar no to’os. Kuandu atu distribui tenki iha prosesu seluk fali hanesan tau osan hodi sosa fini hafoin oferese fali ba agrikultór sira nebe’e presiza.

 Iha fatin hanesan, Senior Tekniku Profesional MAPPF, Gil Rangel hatutan katak, atu dezenvolve Politiku Fini sira hetan despaixu husi Ministro Sesante iha Fulan Dezembro tinan 2021. Membru ne’ebe prepara Draft ne’e hamutuk nain ha’at maka hanesan, Diretora Geral Agrikultura e Hortikultura Sesante Maria Odete do Céu, Gil Rangel, Januario Marçal no mos Amaro Ximenes. Ne’e atu elabora de’it konaba politika fini.

Nia informa draft ne’e nia Konteudo  maka atu hare rekursu jenetiku sira iha rai laran, liu-liu Timor Leste adere ona ba konvensaun Biodiversidade iha tinan 2007, ratifikasaun liu husi Parlamentu Nasionál haree ona oinsa Nasaun Soberania garantia nia rekursu jenetíku sira. Konteudu Segundo oinsa haree no halo introdusaun variedade sira ne’ebe hipotensia produsaun bo’ot, hanesan iha okaziaun ida ne’e atu lansa tan variedade haat. terseiru maka atu haree oinsa ho variedade sira ne’ebe maka lansa ona, ninia produsaun fini iha rai laran, no oinsa mos halo rejistu ba variedade sira ne’ebe lansa ona rejistu iha Munisipio rejistu iha Nasionál.

Membru konsellu Fini Nasionál sira maka hanesan; Ministro MAPPF, Diretór Jerál da Agrikultura (MAPPF), Diretór Jeral (Asunto Peskiza, Extensaun Agro-Comercio), Diretór Nasionál Agrikultura e Hortikultura (MAPPF), Diretór Nasionál de Peskiza Estatistica (MAPPF), Diretór Nasionál Estensaun Agricola (MAPPF) Diretór Nasionál de Quarentena Bio Seguransa (MAPPF), Diretór Nasionál Agro Comercio (MAPPF), Diretór MAPPF Munsipal Baucau, Diretór MAPPF Munsipal Ermera, Diretór MAPPF Munsipal RAEOA, Reprezentante Grupu Habarak Fini, Reprezentante Asosiasaun Produtór Fini Comersial, Reprezentante Agrikultór, Reprezentante Distribuidór Fini Komersial, Reprezentante ONG Lokál servisu iha Setór Agrikultura, Reprezentante parseiru Dezenvolvimentu Agrikultura, Reprezentante Instituisaun Akademia no mos Reprezenta Organizasaun Relijioza. (Tyfa)

 

Search

Login