Baucau- Ministro Agrikultura Pecuaria Pesca no Floresta (MAPPF) hamutuk ho Membru Parlamentu Komisaun D no E, Veteranus, Prezidadente Autoridade Municipal Baucau no Viqueque, Brigadeiro Jeneral Trix, Komandante PNTL Munisípiu Baucau no Viqueque halo dialogu ho natar na’in sira relasiona ho konstrusaun irrigasaun Galata venilale.

Konstrusaun Projetu Irrigasaun  hahu lansa fatuk dahuluk iha tinan 2022  maibé kompañia la kontinua  konstrusaun tanba hetan impedementu husi natar -na’in balun neduni Ministru MAPPF hamutuk ho deputadu husi komisaun D ho E halo dialogu ho agrikultór sira hatudu rezultadu diak, tanba ne’e kontrusaun Irrigasaun Galata sei kontinua konstrui atu bele finaliza kontrusaun iha tinan ida ne’e ou tinan oin tanba orsamentu husi kontrusaun refere husi Orsamentu Jerál Estadu. Dialogu ne’e hala’o iha loron Sexta (26/07) iha Suku Uatu-haco.

Iha entrevista Ministro MAPPF Marcos ”Mameta” da Cruz esplika, Ministério ohin mai koalia ho natar -na’in sira iha area Waibobo,Depatadu ho ekipa hosi Ministériu hamutuk ho autoridade municipal sira vizita hodi haree diretamente kanál  irrigasaun ne’e, depoizde vizita halo mós dialogu ho natar-na’in sira, to’o ikus iha duni konkluzaun katak kompañia kontinua nafatin servisu tuir kontratu ne’ebé iha, kanál ho paralon ne’ebé halai ka monta iha natar laran iha area Waibobo Ossu  laran hodi halai ba iha Galata.

Ministru hatutan, Ministério  mos sei halo konstrusaun ba iha kanál foun ida ketak hodi fasilita be’e ba iha Waibobo ne’ebé iha área natar totál 35 ektare, depoiz kona-ba preokupasaun no impedementu sira ne’e, Komandante PNTL sira mós disponibilidade hodi asegura iha area refere wainhira obra ne’e lao.“Ba preokupasaun sira ne’e hotu ita koalia ona, ida ne’e mak rezultadu husi enkontru ne’e, ita kontente maske iha ema ida  ka rua mak lakoi kanál ne’e labele liu iha sira nia area maíbé ema barak mak hakarak no presiza halo duni irrigasaun, liu-liu sira iha área Galata nian. iha tinan 2022 molok halo irrigasaun ne’e iha ona konkordansia entre sira, ne’e duni sira konkorda malu ona katak intek ne’ebé tau iha ne’e sei fornese be’e ba iha mota sor-sorin inklui iha área Waibobo sei to’o iha Galata nomós Venilale nian, ne’ebé ita rona sira nia hanoin depoiz mak  deside katak servisu lao tuir nafatin kontratu, iha mós preokupasaun seluk seluk kona-ba be’e karik la to’o iha sira nia natar, ne’e mós ita haree ona oinsá mak iha orsamentu adisionál ruma hodi responde ba kestaun sira ne’e”katak Marcos

Kontratu kontrusaun irrigasaun ne’e termina iha fulan Dezemru obra ne’e remata ona, maibé iha impedementu hodi halo atraza ne’eduni dalaruma bele liu to’o tinan oin, maíbé ita husu ba kontraktór atu bele halo lalais, kotraktor mós husu Ministériu atu rezolve lalais problema ne’e atu sira bele halo servisu tanba ne’e ita agradese tanba ohin ita konsege koalia no iha ona desizaun ida.

Iha fatin hanesan Deputadu Komisaun D ne’ebé tarata Asuntu Economia no Dezenvolvimentu, Ricardo Baptista akresenta, sira simu karta husi Grupu UNIZMA CPD  hodi koalia kona-ba asuntu  problema  irrigasaun ne’ebé mak to’o agora halo maíbé hetan problema. Kuandu karta ne’e to’o iha Parlamentu komisaun D nian, Komisaun kontaktu kedas ba iha Ministo MAPPF no hasoru direta  hodi koalia kona-ba asuntu ne’e. “Irigasaun ne’e mós deputadu seluk sempre levanta iha Parlamentu, tanba komunidade Agrikultór sira presiza tebes be’e, ami husi komisaun mós mai haree ona fatin konstrui irrigasaun. Antes ne’e Ministro mós buka ona dalan hodi solusiona problema ne’e, Ho situasaun ida ne’e maske ita-nia maluk sira lakoi kopera maíbé hanesan reprezentante povu la’os mai atu halo justisa maibé  mai halo lejislasaun fiskalizasaun hodi haree tanba saída mak obra ne’e la la’o nia problema ne’e iha ne’ebé, entaun ami tenki husu ba Ministro, se obra ne’e lala’o nafatin entaun ami tenki mai hodi haree no rona problema sira diretamente.” Tenik Ricardo

Deputadu ne’e realsa katak, problema lolos ne’e mak povu presiza be’e, maíbé iha mós impedementu. Nia mós husu ba maluk sira ne’ebé mak la hatan kontrusaun ne’e  lao ne’e labele tanba ne’e Estadu no Governu nia programa ne’ebé ita labele impede tanba  ema barak nia presiza.

Nune’e mós natar na’in António Moises da Piedade sente orgullu  tebes tanba irrigasaun ida ne’e sira rasik mak husu proposta, ne’e duni sira orgullu ho Ministro MAPPF bele ba haree diretamente irrigasaun refere Sira sente kontente tanba sira bele hetan benefísiu husi irrigasaun ne’e. “Durante ne’e ami ke’e ho manual de’it, no USAID halo duni kanál iha ne’e maíbé la kobre hotu, entaun agora dadauk ba to’o iha Galata ona, husi parte sorin-sorin mak sei sai benefisiu hotu, ami orgullu tebes tanba liu husi irrigasaun ida ne’e bele hasa’e produsaun hahan iha rai laran.”katak natar nain ne’e

Antonio hatete, sira hakarak kopera nafatin ho guvernu atu kontinua konstrusaun ne’e neduni husu maluk balun atu labele halo impedementu ba servisu sira ne’e nune’e dezenvolvimentu irrigasaun ne’e lao nafatin. Maíbé Iha komunidade balu maka ejiji duni sira-nia diretu tanba sira hetan afetadu ba natar no to’os relasiona ho konstrusaun irrigasaun ne’e rasik, neduni rekomenda ba Governu atu bele rezolve  asuntu sosiais sira ne’ebé komunidade sira afeta. Ekipa DMEA